بیتکوین کش چیست؟
بیتکوین کش(به انگلیسی: Bitcoin Cash و با کد BCH) یک رمزارز و پول دیجیتال بدون مرکزیت واحد است. دلار آمریکا یا ریال ایران را در نظر بگیرید. این ارزها یا پولها کاملا توسط بانک مرکزی کشورهای ایالات متحدهٔ آمریکا و ایران کنترل میشوند. آنها تصمیم میگیرند این پولها چطور کار کنند، و چه زمانی و چه مقدار اسکناسها چاپ شوند. اما برای بیتکوین کش و دیگر رمزارزها مانند بیتکوین، لایتکوین و اتریوم اینطور نیست. کنترل این رمزارزها توسط اجماع بین جامعهٔ این رمزارزها است.
تفاوت بیتکوین و بیتکوین کش چیست؟ آیا بیتکوین کش همان بیتکوین است؟
چیزی که بین مردم رایج است، این است که بیتکوین اولین پول دیجیتال بدون مرکزیت واحد، و ابداع شده توسط شخصی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو است. ساتوشی در مقالهٔ خود با عنوان «بیتکوین: یک سامانهٔ پول الکترونیک همتا به همتا»(به انگلیسی: Bitcoin: A peer to peer electronic cash system) یک سامانه برای انتقال پول به صورت الکترونیکی معرفی کرد. او اولین بار یک سامانه ابداع کرد که مردم میتوانند بدون واسطه قرار دادن یک طرف سوم و اعتماد به آن(مانند بانک یا موسسات مالی) پول منتقل کنند.
این مقاله در سال ۱۳۸۷ شمسی(۲۰۰۸ میلادی) منتشر شد. از حدودا ۱۳۸۹(۲۰۰۹ میلادی) اولین نسخههای نرمافزار سرور(یا کارساز یا گره. به انگلیسی node) به صورت نرمافزار آزاد و متنباز منتشر شدند. و شبکهٔ بیتکوین شروع به کار کرد.
تا قبل از سال ۱۳۹۶(۲۰۱۷ میلادی)، دو رمزارز متفاوت با دو شبکهٔ مختلف به نامهای بیتکوین و بیتکوین کش وجود نداشت. در اوایل سال ۱۳۹۶(و اواسط ۲۰۱۷) گروهی از استخراجکنندههای بیتکوین(به انگلیسی miner) یک پروتکل(به فارسی قرارداد) جدید معرفی کردند. این قرارداد با کد BIP-91 امکان ایجاد راهحلهای لایه دو روی بیتکوین، مانند شبکهٔ آذرخش(Lightning network)، را ایجاد میکرد. گروهی از فعالهای بیتکوین، توسعه دهندگان و استخراجکنندهها در چین با بروزرسانیهای ارائه شده مخالفت کردند. این افراد راهحلهای دیگری مانند افزایش حداکثر اندازهٔ بلوک به ۸ مگابایت را پیشنهاد میکردند. این تقابل امروزه با نام «جنگ اندازهٔ بلوک» به انگلیسی Block size war شناخته میشود.
نهایتا این دو گروه نتوانستند به اجماع برسند و گروه دوم، از جامعهٔ بیتکوین جدا شدند و یک انشعاب به اسم «بیتکوین کش» را تشکیل دادند. این انشعاب روی بلوک ۴۷۸.۵۵۵ اتفاق افتاد. تا قبل از این بلوک، زنجیرهبلوکها یا بلاکچینهای بیتکوین و بیتکوین کش یکی بودند. کسانی که تا قبل از این بلوک بیتکوین داشتند، از جمله خود من، بعد از انشعاب هم بیتکوین داشتند و هم بیتکوین کش.
اکنون به شبکهای که توسط گروه دوم ایجاد شده بود، بیتکوین کش و به شبکهٔ اول بیتکوین گفته میشود. از لحاظ فنی، اگر مقالهای که ساتوشی منتشر کرد را در نظر بگیریم، هر دوی این شبکهها لایق نام بیتکوین هستند. چرا که هر دو بر اساس چیزی هستند که ساتوشی مشخص کرده است. در مقاله حتی الگوریتم SHA256 برای محاسبهٔ هش نیز تنها به عنوان یک نمونه ذکر شده است.
به تجربهٔ من، مهمترین تفاوت بیتکوین و بیتکوین کش در هزینه یا کارمزد هر تراکنش، و زمان تایید آن است. یک تراکنش بیتکوین کش کارمزد واقعا ناچیزی دارد. برای انتقال حدود ۲ بیتکوین کش، که در زمان نوشتن این مطلب تقریبا ۶۰۰ دلار است، مقداری خیلی کمتر از یک سنت کارمزد میپردازید. و زمان دریافت ۳ تایید از شبکه، به صورت میانگین تقریبا ۱۰ دقیقه برای هر تایید است. این وبسایت از ملروی(melroy) در یک رابط کاربری خوب و زیبا، وضعیت شبکه و زنجیرهبلوک را نشان میدهد. و زمان انتظار برای دریافت ۳ تایید خیلی مواقع کمتر از ۳۰ دقیقه است.
از طرف دیگر، بنده بارها تراکنشهایی را برای جابجایی بیتکوین، به مقدار حدودا ۵۰۰ دلار الی ۱۰۰۰ دلار و با قیمت بیتکوین ۶۰ هزار دلار انجام دادم. برای دریافت ۳ تایید در زمانی بین ۳۰ الی ۶۰ دقیقه، مجبور به پرداخت چند ده دلار برای کارمزد شدم. به یاد نمیآورم کمتر از حدودا ۷ دلار برای یک تراکنش پرداخت کرده باشم. وبسایت BitRef نرخ کارمزد تراکنشهای بیتکوین را در لحظه به صورت زنده نشان میدهد.
جامعهٔ بیتکوین برای حل این مشکل، شبکهٔ آذرخش(به انگلیسی Lightning Network) را ارائه کردند. در بهترین حالت این ویژگی برای کاربرها سختی یادگیری و استفاده و پیچیدگی به همراه دارد. همین الآن کاربرهای غیر فنی از انجام تراکنش از طریق رمزارز بشدت ترس دارند. و کارفرمای بنده با چند دهه تجربه در زمینهٔ توسعه نرمافزار حاضر به زمان و انرژی گذاشتن برای یادگیری استفاده از این شبکه نیست.
جدای از بحث پیچیدگی، برای استفاده از شبکهٔ آذرخش بیتکوین باید یک کانال آذرخش ایجاد کنید. و برای ایجاد آن باید مقداری بپردازید. سپس در صورتی که تراکنشهای زیاد و با مجموعا مبلغهای بالا داشته باشید، کارمزد هر تراکنش مقداری معقول خواهد بود.
آیا بیتکوین کش از قرارداد هوشمند پشتیبانی میکند؟
بله. زبان قرارداد هوشمند کشاسکریپت(CashScript) نام دارد. این زبان با الهام از زبان قرارداد هوشمند اتریوم، سولیدیتی(Solidity) ایجاد شده است. نحو(syntax) این زبان به پایتون، سیپلاسپلاس و جاوا اسکریپت شباهت دارد. اینجا میتوانید اطلاعات بیشتری پیدا کنید.
شخصا از افزونهٔ HODL که برای نرمافزار کیف پول الکترون کش نوشته شده است استفاده میکنم. این افزونه این امکان را به بنده میدهد که مقداری بیتکوین کش را تا زمان و تاریخی مشخص قفل کنم. به دیگر سخن به خود آیندهام پول بفرستم. تا نرسیدن موعد، به هیچ وجه امکان خرج کردن پول وجود ندارد. به این صورت بنده پول پسنداز میکنم. و راهی وجود ندارد که اگر با احساسات یا هیجانها تحریک شدم، پول را زودتر خرج کنم.
قراردادهای هوشمند دیگری نیز توسط جامعهٔ بیتکوین کش نوشته شده است. برای مثال افزونهای وجود دارد که بعد از مرگتان، دارایی بیتکوین کش شما را به شخصی خاص بفرستد.
کجا میتوانم پروژههای جذاب و کاربردی بیتکوین کش را پیدا کنم؟
اینجا یک فهرست وجود دارد.